CZYM SĄ FALSE FRIENDS?
Według słownika „Cambridge Dictionary” są to słowa mylone ze słowami w języku drugim z powodu ich takiego samego lub podobnego brzmienia, choć mają zupełnie inne znaczenie. Pary tych słów mogą dotyczyć różnych języków.
angielski – polski: data [dane] – data [punkt w czasie]
angielski – polski: actually [właściwie] – aktualnie [odniesienie do czasu]
angielski – włoski: cold [zimny] – caldo [ciepły]
niemiecki – włoski: kalt [zimny] – caldo [ciepły]
To tylko nieliczne przykłady. Idąc dalej: Istnieją inne podobieństwa między poszczególnymi językami, które w nauce języka zamiast pomagać bardziej przeszkadzają. Dotyczy to na przykład pisowni wyrazów:
hiszpański – włoski: agua [woda] – aqcua [woda]
portugalski – włoski: escuola [szkoła] – scuola [szkoła]
Także w procesie tłumaczenia należy mieć baczenie na międzyjęzykowe podobieństwa i różnice. Trzeba pamiętać, że poszczególne języki mają właściwe sobie składnie (syntaktyka – budowa wypowiedzi), czyli ten sam sens w jednym języku będzie oddany przy pomocy całkowicie innej struktury w drugim. Weźmy na warsztat tak banalne zdanie jak On to lubi. Po angielsku zdanie to – He likes it – ma w 100 procentach taką samą składnię. W tej parze językowej podmiot jest umiejscowiony w tej samej osobie, rozkład poszczególnych części mowy jest jak 1 : 1. Jednak po włosku zdanie to wygląda zupełnie inaczej – Gli piace lub A lui piace – gdzie dopełnienie (coś co jest lubiane) staje się podmiotem, a polski podmiot (on) staje się dopełnieniem (o ile ktoś jeszcze pamięta ze szkoły czym jest podmiot, a czym dopełnienie). Stosowanie „kalek” językowych jest zabiegiem bardzo kuszącym, jeśli nie nieuniknionym, w szczególności dla mniej wprawionych adeptów języka obcego. Jednak jest to równie zgubne jak fenomen false friends.
Jak ze wszystkim, opanowanie danego języka czy dobry warsztat translatorski wymaga czasu i praktyki. Niestety nikt nie wynalazł lepszego sposobu. Plusem jest jednak to, że istnienie false friends czy „przekładanie” jednych struktur językowych na inne, często prowadzi do wielu zabawnych sytuacji. Komunikacja zajmuje wówczas więcej czasu, koniec końców staje się jednak faktem, w tle zaś jest sporo śmiechu. Życzymy cierpliwości i lotnych umysłów w rozpoznawaniu i okiełznaniu językowych zakamarków!
